|
Interpelacja (nr 3572)
do ministra finansów w sprawie zwolnienia nieodpłatnej pomocy prawnej
z podatku VAT
O potrzebie stworzenia systemu nieodpłatnej pomocy prawnej dla osób o niskim statusie materialnym mówi się od wielu lat. Choć podejmowane wielokrotnie próby wprowadzenia takiego systemu zakończyły się fiaskiem, dość sprawnie budowane są bariery dla inicjatyw, które starają się w pewnym wymiarze wypełnić tę lukę. Pomimo braku systemowych rozwiązań tysiące prawników – adwokatów i radców prawnych udziela bezpłatnej pomocy prawnej osobom niezamożnym, m.in. podczas organizowanej co roku przez Krajową Izbę Radcą Prawnych akcji „Niebieski Parasol”, akcji Adwokaci pro bono, w trakcie Tygodnia Pomocy Ofiarom Przestępstw, w ramach współpracy z organizacjami pozarządowymi, czy z biurami poselskimi. W tym kontekście niepokój budzi interpretacja Ministerstwa Finansów z czerwca ubiegłego roku, w której wskazano, że nie podlegają VAT nieodpłatne usługi służące do celów działalności podatnika, czyli takie, które są wykonywane bez wynagrodzenia, ale w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Jeżeli celem prowadzonych nieodpłatnie działań jest budowanie pozytywnego wizerunku kancelarii, co w efekcie prowadzi do pozyskania nowych klientów, a działania te znajdują odzwierciedlenie np. w podejmowanych przez podatnika akcjach informacyjnych, należy uznać, iż czynności te mieszczą się w celu prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej. Ministerstwo stwierdza też, że opodatkowane VAT będą nieodpłatne usługi świadczone na cele inne niż prowadzona działalność gospodarcza. Jeśli natomiast celem nieodpłatnego świadczenia jest przede wszystkim udzielenie danemu podmiotowi korzyści w postaci bezpłatnego wsparcia prawnego, usługi takie podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, tj. opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług stawką 23%.
Pewną nadzieje prawników udzielających bezpłatnej pomocy prawnej wzbudziło stanowisko zaprezentowane przez wiceministra sprawiedliwości podczas konferencji prasowej inaugurującej tegoroczny Tydzień Pomocy Ofiarom Przestępstw. Wiceminister stwierdził bowiem, że dyrektywa UE dotycząca VAT pozwala na potraktowanie bezpłatnej porady prawnej świadczonej przez radcę prawnego lub adwokata jako usługi, od której naliczany ma być podatek zerowy. Takie stanowisko jest prezentowane przez Komisję Europejską, pojawia się w ostatnich interpretacjach izb skarbowych, a minister finansów przychyla się do tej interpretacji i w obecnym stanie prawnym nie ma obowiązku nałożenia VAT od tych usług. Ponadto należy zwrócić uwagę, że również ważny cel społeczny przemawia za zwolnieniem bezpłatnej pomocy prawnej udzielanej osobom niezamożnym od podatku.
W związku z powyższym zwracam się do Pana Ministra z prośbą o odpowiedź na następujące pytania:
1. Czy Pan Minister podziela opinię wyrażoną przez wiceministra sprawiedliwości o zasadności zwolnienia od podatku świadczenia bezpłatnej pomocy prawnej? 2. Czy zdaniem Pana Ministra udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej należy traktować jako usługę podlegającą opodatkowaniu VAT?
3. Czy w świetle wydanej w 2011 r. przez Ministerstwo Finansów interpretacji: — udzielanie bezpłatnej pomocy prawnej przez radcę prawnego w ramach np. akcji „Niebieski Parasol”, kiedy nie reklamuje on swojej kancelarii, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, — w przypadku gdy nieodpłatnej porady prawnej udziela radca prawny zatrudniony na umowę o pracę, — na jaką skalę powinny być prowadzone działania informacyjne i reklamowe kancelarii, aby świadczona nieodpłatnie pomoc nie podlegała opodatkowaniu VAT?
4. Czy Ministerstwo Finansów przewiduje przygotowanie nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług w celu wprowadzenia zwolnienia od podatku usługi polegającej na świadczeniu nieodpłatnej pomocy prawnej?
Poseł Małgorzata Gosiewska
Warszawa, dnia 27 marca 2012 r.
|